İsrail, Türkiye’ye Silah Satışını Durdurabilir

[Siyabend]

Rusya’nın önde gelen siyaset uzmanlarından Ortadoğu ve İsrail Araştırma Enstitüsü ve Rusya Yahudileri Kongresi Başkanı Eugene Satanovsky, Türkiye’nin Arap dünyasıyla ilişkilerini İsrail karşıtlığı temelinde yeniden yapılandırdığını belirterek, bunun devamı halinde İsrail’in Türkiye’ye askeri teknoloji vermekten vazgeçebileceğini söyledi.

ANF’ye konuşan Yahudileri Kongresi Başkanı Eugene Satanovsky, Türk İsrail ilişkilerini geleceği konusunda önemli açıklamalarda bulundu.

‘TÜRKİYE-İSRAİL BİRBİRİNDEN UZAKLAŞIYOR’

‘’Türkiye İslami geçmişine ve özentilerine dönüş yapıyor. Ortadoğu’daki Arap ülkeleriyle tekrar ilişkilerini geliştiriyor. Geçmişte uzaklaştığı çevreyle olan ilişkilerini yeniden yapılandırıyor’’ diyen Satanovsky, Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin önümüzdeki dönemde daha da gerginleşebileceğini söyledi.

Suriye ve Türkiye arasındaki ilişkiler gelişmesinden endişe duyduğunu söyleyen Eugene Satanovsky şunları anlattı: ‘’Askeri tatbikatların ertelenmesi sadece Hamas veya Gazze ile ilgili bir konu değil, askeri teknoloji ile ilgili bir durumdur. Kimse kimsenin ortağı değil her şey çıkar temelindedir. Pozisyonları uyuştuğu zaman birlikte politika yürütebiliyorlar. O yüzden Türkiye ile İsrail’i ortak göstermek doğru tanımlar değil. Eskiden İsrail’in ortağı İran’dı belki yarın bir başkası olur. Bu hep çıkarlara göre değişiyor. İskenderun’a bağlı bazı anlaşmalar vardı. Türk ve İsrail ilişikleri de diğer ülkeler gibi ekonomik ve siyasi ilişkilerdir.

Suriye ve Türkiye arasındaki ilişkiler geliştikçe, Türkiye- İsrail’in bir birinden uzaklaştığını görüyoruz. Suriye, İsrail karşıtı bir tavrını sürdüreceği kesindir. Ama diğer yandan Türkiye ile Suriye’nin daha çok ekonomik ve ticari ilişkileri gelişecek gibi.

TÜRKİYE ORTADOĞU’NUN LEDERİ OLAMAZ

Suudi Arabistan ve İran dururken Türkiye’nin bölge lideri olmasının zor. Türkiye’nin bunun için zemini zayıf olduğunu düşünüyorum. Osmanlı devletinin çözülüşünden sonra Türkiye Ortadoğu liderliğini üstlenemez, çünkü Suudi Arabistan ve İran İslam dünyasının liderliğini üstlenmek niyetindedir. Onların ideolojik temelleri de daha güçlüdür. O ülkeler Türkiye’den daha güçlü bir zemine sahipler. Eğer Türkiye bu hedefi önüne koyar ve böyle hareket ederse olumlu ve olumsuz gelişmeler yaşanmasına yol açacaktır.

İlk hedefi Ortadoğu ülkeleriyle yani çevre ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmek ikincisi batı ülkeleriyle üçüncüsü ise Rusya ve batı ülkeleri arasındaki dengeler arasında Rusya ile ilişkilerini geliştirmesi. Tabiî ki eski Sovyetler gibi bir tarafı yanına alıp bir tarafı karşısına almak değil, hepsi ile ilişikleri geliştirmek daha sağlıklı olur. İsrail, Türklerle arasını bozmak istemiyor ama Türkiye ısrarla Arap ülkeleriyle ilişkilerini geliştirirse o zaman İsrail teknolojilerini unutmak zorunda kalır.

Türkiye İran ile karşı karşıya geldiğinde İran, Kürt sorunun kullanacak. Ama bunlar Türkiye’nin çıkarına değil. Diğer yandan İran enerji konusunda Avrupa’ya açılmaya çalışıyor bu da ancak Türkiye üzerinden mümkün bu da İran için çok önemli.

RUSYA’NIN TAVIR DEĞİŞİKLİĞİ YOK

Rusya şu anda İran’a karşı güçlü bir tavır değişikliği yok. Eğer bu yeni uygulamalar etki etmese değişim sözkonusu olabilir. Ama Rusya değiştirirse bile Birleşmiş Milletlerde Çin’in vetosuyla karşılaşacak. Rusya her seferinde İran’ı batıya karşı koruyor. Rusya enerji ve diğer konulurda büyük bir ülkedir. Tabiî ki İran gibi bir ülke ile de arasını bozmak istemez. Rusya, İran’dan dolayı Batıyla arasını bozma niyetinde değil. Ama Rusya İran’a karşı yaptırımların etkili olacağına inanmıyor. Bunun içinde Batı askeri uygulamalara gidebilir. Askeri ve ticari uygulamaları bozan ülkelerin ve şirketlerin üzerine gidilecek.

İRAN TEHLİKELİ OLABİLİR

İran ise kendi programını uluslararası yaptırımlara yol açabilecek çerçeveye girmeyecek şekilde yeniden yapılandırabilir. Tabiî ki bu uygulamaların sertleşmesi İran’ın nükleer programının değişmesiyle gelişebilir.

Kimyasal silah bulunduran yaklaşık 20 ülke var. Bu ülkeler varolan silahları daha çok kendi aralarında çözebilecek durumdalar. Ama eğer İran nükleer silah edinirse her iki ülke arasında çıkabilecek bir çatışma da tarafların bir bire karşı nükleer silah kullanması söz konusu olabilir. Bu altı taraflı görüşmelerin boşa çıkabileceğini yine Obama’nın nükleer silahların sınırlandırılmasına ve ortadan kaldırılmasına ilişkin girişimlerini boşa çıkarma riski taşıyor.

Diğer bir taraftan da Obama zaten ödülü aldı artık bu girişimlere ihtiyacı kalmayabilir. Ama İran’ın silah üretebilecek boyuta ulaşması çok büyük tehlike oluşturur. Bunu önümüzdeki 10 yıl içinde olabileceğinin de herkes bilincindedir. Diğer yandan gelişmeler nasıl yaşanır bilinmez. İktidara Ahmedinecat değil ılımlı bir iktidarın gündeme gelmesiyle program dondurulabilir. Ama bu sadece bir düşüncedir.‘’

ANF NEWS AGENCY