Geldik, topladık, götürdük derede vurduk. Kol kola taktılar, beş yüz, altı yüz kişiyi ağır makineli tüfeklerle öldürüp, Pülümür/Harçik Irmağı’na koydular...
” Son dönemde Türkiye’nin yüzleştiği önemli konulardan olan 1938 Dersim Olayları sırasında jandarma çavuşu olan 108 yaşındaki Haydar Dede, 74 yıl sonra yaşananları anlattı. Dersim Tenkil Harekatı’nın 74. yıldönümü olan 4 Mayıs’ta Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda gösterilecek olan ve yönetmenliğini Özgür Fındık’ın yaptığı “Kara Vagon” adlı belgesel tanıkların ağzından Dersim’de yaşananlar ve sürgün anlatılıyor.
YAŞAYANLAR KONUŞUYOR
Hasan Saltık arşivinden ilk defa yayınlanan fotoğrafların da yer aldığı belgeselde zorla sünnet edilen, dini değiştirilen Dersimli Ermeniler, ailesinden ayırılan kızlar, makineli tüfeklerle taranan ölülerin arasından kurtulanlar, ailesini katliamda kaybedenler ve sürgünde yaşayan tanıklar da konuşuyor. Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Leyla Neyzi’nin bulduğu Yozgatlı Haydar Dede’nin soyadı ailesinin isteği üzerine gizli tutuluyor. İşte Haydar Dede’nin resmi rakamlara göre yaklaşık 13 bin kişinin öldüğü, 12 bin insanın sürgüne gönderildiği Dersim olaylarında yaşadıkları.
“Ne oldu? Kürtler isyan etti. (Olayların çıkışında Şeytan karakoluna getirilen Dersimli bir kıza ilişen 3 askerin etkili olduğunu anlatarak) Bundan çıkıyor isyan. Yaptığı şerefsizlik, namussuzluk! Yaptığını demiyor da araştırmıyor. Şuraya geldik topladık Kürtleri, götürdük şu derede vurduk. Haberleri bile yok!”
SADECE O GELİN KURTULDU
“Bir alay komutanımız geldi, Konya’dan. ‘Arkadaşlar, vatandaşlar dünyada dört hain var. Biri fani, biri kurt, biri domuz, biri Kürt’ dedi. Bilemedik. Şu Ermeni imiş. Soramadık, adamları vurduk, vurdular. Kol kola taktılar, beş yüz, altı yüz kişiyi ağır makineli tüfeklerle öldürdüler. Pülümür/Harçik ırmağına koydular. Harçik ırmağı beş yüz metre aşağısına kıpkırmızı aktı. Yalnız bir kadın kendini suya attı, Harçik ırmağını geçti. Dağların, ormanların içinden üç ağır makineli tüfek ateş etti ama o kaçtı. Sadece Mazgirt tarafına giden o gelin kurtuldu.
GEÇMİŞLE YÜZLEŞME
Belgeselin yönetmeni Özgür Fındık ve danışmanı Dilaver Eren de akrabalarını olaylar sırasında kaybetmiş mağdurlardan. Yönetmen Fındık, “Yaşananlar Türkiye’nin bilmediği ya da bilmemezlikten gelerek üstünü kapattığı bir durum. 1938’te çocuk olan 150 tanıkla konuştum. Ancak en çok şimdiye kadar dinlemediğimiz askerden etkilendim” dedi. Danışman Eren ise, “Bu tanıklık yeni hukuki gelişmelerin önünü açmalı. Bu bir öç alma değil. Ortak geleceği ancak geçmişle yüzleşerek kurabiliriz” diye konuştu.
ENSONHABER
- Forum ana sayfa GENEL Güncel Konular Gündem & Haberler
- Ara
-
- Zaman: 15 May 2024 06:12
- Tüm zamanlar UTC+03:00
Dersim İsyanı’nın Asker Tanığı: Pülümür Kıpkırmızı Aktı
Gündemdeki olaylar,tartışmalar
Cevapla
1 mesaj
•1. sayfa (Toplam 1 sayfa)
“Gündem & Haberler” sayfasına dön
Geçiş yap
- GENEL
- ↳ Güncel Konular
- ↳ Özgür Düşünce & Felsefe
- ↳ Felsefi Görüşler
- ↳ Filozoflar
- ↳ Gündem & Haberler
- ↳ Serbest Kürsü
- ↳ Köşe Yazıları
- ↳ Röportajlar
- ↳ Bilim ve Teknoloji
- ↳ Maden ve Elementler
- ↳ Araştırma Sonuçları
- ↳ Uzay Araştırmaları
- ↳ İcatlar ve Keşifler
- ↳ Kuram ve Teoriler
- ↳ Evren ve Dünya
- ↳ Bilim Adamları
- ↳ Genetik
- ↳ Doğa
- ↳ Bilelim-Öğrenelim
- ↳ Garip Mevzular
- ↳ Kültür Sanat
- ↳ Edebiyat
- ↳ Şair ve Yazarlar
- ↳ Akımlar
- ↳ Hikayeler
- ↳ Kitaplık
- ↳ Şiir Bahçesi
- ↳ Manidar Sözler
- ↳ Sinema-Tv-Dizi
- ↳ Biyografi
- ↳ Şarkı Sözleri
- ↳ Hayat Bilgisi
- ↳ Beden Dili
- ↳ Fizyognomi
- ↳ Feng Shui
- ↳ Evde Feng Shui
- ↳ Pusula Ekolü
- ↳ Form Ekolü
- ↳ Tablolar
- ↳ Psikoloji
- ↳ Hafıza Geliştirme
- ↳ Kavramlar
- ↳ Modeller
- ↳ Psikolojik Sorunlar
- ↳ Renklerin Etkileri
- ↳ Teoriler
- ↳ Yaklaşımlar
- ↳ Ufoloji
- ↳ İsimler
- ↳ Erkek İsimleri
- ↳ Kız İsimleri
- ↳ Tarih
- ↳ Tarihte Bugün
- ↳ Ocak
- ↳ Şubat
- ↳ Mart
- ↳ Nisan
- ↳ Mayıs
- ↳ Haziran
- ↳ Temmuz
- ↳ Ağustos
- ↳ Eylül
- ↳ Ekim
- ↳ Kasım
- ↳ Aralık
- ↳ Tarihteki İlginç Olaylar
- ↳ Tarihe Geçen Kadınlar
- ↳ Tarihi Gizemler
- ↳ Tarihi Eserler
- ↳ Ülkeler Tarihi
- ↳ Suikastler Tarihi
- ↳ Dünya Tarihinde İlkler
- ↳ Video & Resim
- ↳ İslam ve İnsan
- ↳ Video
- ↳ Yaşam
- ↳ Anketler & Testler
- ↳ Fotoğraf Galerisi
- ↳ Hayvanlar Alemi
- ↳ Resim Galerisi
- ↳ Sağlıklı Yaşam
- ↳ Tıp Sözlüğü
- ↳ Yemek Odası
- ↳ Dünya Mutfakları
- ↳ Osmanlı Saray Mutfağı
- ↳ Amerikan Mutfağı
- ↳ Arjantin Mutfağı
- ↳ Venezuela Mutfağı
- ↳ Meksika Mutfağı
- ↳ Brezilya Mutfağı
- ↳ Afrika Mutfağı
- ↳ Tunus Mutfağı
- ↳ Mısır Mutfağı
- ↳ Fas Mutfağı
- ↳ Güney Afrika Mutfağı
- ↳ Cezayir Mutfağı
- ↳ Avrupa Mutfağı
- ↳ Fransız Mutfağı
- ↳ Yunan Mutfağı
- ↳ Rus Mutfağı
- ↳ Polonya Mutfağı
- ↳ İtalyan Mutfağı
- ↳ Avusturya Mutfağı
- ↳ İspanyol Mutfağı
- ↳ İsveç Mutfağı
- ↳ Hırvat Mutfağı
- ↳ Macar Mutfağı
- ↳ Asya Mutfağı
- ↳ Pakistan Mutfağı
- ↳ Hint Mutfağı
- ↳ Kuveyt Mutfağı
- ↳ Kore Mutfağı
- ↳ İsrail Mutfağı
- ↳ Filipin Mutfağı
- ↳ Afgan Mutfağı
- ↳ Endonezya Mutfağı
- ↳ Çin Mutfağı
- ↳ Tai (Tayland) Mutfağı
- ↳ Japon Mutfağı
- ↳ Türkmen Mutfağı
- ↳ Lübnan Mutfağı
- ↳ Kürt Mutfağı
- ↳ Spor Meydanı
- ↳ Aşk u Meşk
- ↳ Erkekler & Kadınlar
- ↳ Butik Oteller Rehberi
- ↳ Boutique & Small Hotels
- ↳ Spa Hotels
- ↳ Astroloji
- ↳ Burçlar Arası Uyum
- ↳ Türkiye Otelleri
- LIFE
- ↳ Kaynaşma Mekanı
- ↳ Forum Oyunları
- ↳ Tuğçe Baran Düşmanları
- ↳ Muhabbet & Tanışma Faslı
- ↳ Komedi Bölgesi
- ↳ Kaçıkların Mekanı
- ↳ Komik Resimler
- ↳ Flash Oyunlar
- ↳ Animasyonlar
- ↳ Karikatür
- ↳ Video
- ↳ Komik Videolar
- ↳ İlginç Videolar
- ↳ Spor Videoları
- ↳ Seyahat Videoları
- ↳ Medical Videos
- ↳ Gesundheit Videos
- ↳ Video Klip
- ↳ Arapça Video Klip
- ↳ Yabancı Video Klip
- ↳ Kürtçe Video Klip
- ↳ Türkçe Video Klip
- FORUM
- ↳ Yönetim