Cumhurbaşkanını halkın seçmesine bir veto daha

[ZAGROS]

Köşk'e çıkacak ismi halkın belirlemesine karşı çıkan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, referandum süresini 45 güne indiren yasayı da veto etti.


Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer

Anayasa paketini 15 günlük sürenin tamamını kullanarak Meclis'e geri gönderen Sezer, düzenleme yeniden önüne gelince yine son güne kadar bekleyip referandum kararı vermişti. 22 Temmuz'da halkın önüne iki sandık koymak amacıyla 120 günlük referandum süresini kısaltan AK Parti, Köşk'ten gelen vetonun ardından yeni bir adım atmayı düşünmüyor. Grup Başkan Vekili Sadullah Ergin, "Sezer, cumhurbaşkanını halkın seçmesini istemediği için yasayı veto etti. Bize göre bu hukuki bir karar değil, tamamen siyasidir." dedi. Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener ise Bakanlar Kurulu toplantısından sonra yaptığı açıklamada vetoyu 'olağan' karşıladıklarını kaydetti.
Meclis'in 367 oy kararı nedeni ile seçemediği cumhurbaşkanını halka seçtirmek isteyen AK Parti'nin yaptığı düzenlemeler Çankaya Köşkü'ne takılıyor. Anayasa paketini önce veto eden sonra da referanduma sunarak Anayasa Mahkemesi'ne dava açacağını duyuran Cumhurbaşkanı Sezer'den yeni bir veto daha geldi. Sezer, hükümetin yasadaki 120 günlük sürenin uygulanması halinde 21 Ekim'e kalacak olan referandum sandığını 45 güne indirerek 22 Temmuz'a yetiştirmek amacıyla hazırladığı yasayı veto etti. Sezer'in bu beklenen vetosundan sonra gözler, hükümetin takınacağı tavra çevrildi. Yasanın tekrar çıkarılabilmesi için tatile giren Meclis'in olağanüstü toplanması gerekiyor. AK Parti, seçimlere giderken Meclis'i yeniden toplamayı düşünmüyor. Küskün milletvekillerinin kontrol dışına çıkma ihtimalinin de bu kararda etkili olduğu belirtiliyor. Grup Başkan Vekili Salih Kapusuz, Anayasa Mahkemesi'nin paketle ilgili kararını bekleyeceklerini söyledi.

Evren benzer değişikliği kabul etmişti

Türkiye, referandum ile 1961'de tanıştı. 27 Mayıs darbesinden sonra yapılan anayasa halkoyuna sunuldu. İkinci referandum da 12 Eylül darbesi sonrası 1982 Anayasası için yapıldı. Merhum Turgut Özal'ın başbakanlığı döneminde iki kez referandum yaşandı. İlki, siyasi yasaklarla ilgiliydi. 1987'de yapılan bu referandum öncesi dün Köşk'ten dönen yasanın benzeri hazırlandı. Özal hükümeti, referandum süresini 120'den 40 güne indiren yasa hazırladı. Yasa, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından onaylandı. Son referandum ise yerel seçimlerin öne alınmasına ilişkin olarak 1988'de yapıldı.

Anayasa paketiyle ilgili belirsizliği gerekçe gösterdi

Cumhurbaşkanı Sezer, referandum süresiyle ilgili yasayı veto etme gerekçesini, Anayasa değişikliği paketinin Yüksek Mahkeme'ye götürülmesine bağladı. Sezer, "Böylesine belirsizlikler içinde, gelecekte yapılacak ilk anayasa değişikliğinde uygulanması için, bir geçici maddeyle halkoylamasına ilişkin sürelerin, o günün koşullarının bunu gerektirip gerektirmeyeceği bilinmeden kısaltılmasının, kamu düzenine uygun olmayacağı ve hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmayacağı açıktır." dedi.

3376 sayılı yasada öngörülen sürelerin halkoylamasının seçimler ile birlikte yapılabilmesini sağlamak amacıyla kısaltıldığını belirten Sezer, referandumun seçim hukukuna bağlı olduğunu savundu. Sezer, düzenlemenin bir yıldan önce uygulanamayacağını ileri sürdü. Bu zorunluluk nedeniyle cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini öngören Anayasa değişikliği için referandum süresinin kısaltılamayacağını belirtti. Cumhurbaşkanı, şöyle devam etti: "Böylesine belirsizlik içinde, koşulların gerektirip gerektirmeyeceği bilinmeden sürenin kısaltılması kamu düzenine uygun değildir, hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmaz." Genel seçimlerle halkoylamasının birlikte yapılmasının karmaşa çıkaracağını iddia eden Sezer, vetolu Anayasa paketinin rejim yönünden olumsuzluklar içerdiğini tekrarladı.

zaman gastesi