GEO Dergisinden Kürdistan Dosyası

[Siyabend]

Fransa’da yayınlanan aylık “GEO” dergisi Ocak 2009 sayısında geniş bir Kürdistan dosyası hazırladı. “Ortadoğu’da Büyük Kürt Devletine Doğru?” başlığını kullanan GEO, “Büyük Kürdistan düşünün hep yaşadığını” belirtiyor.

Kürtlerin; Türkiye, İran, Irak ve Suriye işgali altındaki Kürdistan toprakları üzerinde sürdürdükleri özgürlük mücadelesini araştıran dergi, Kürtlerin genel durumu ile ilgili ilginç makaleler, çarpıcı fotoğraflar ve haritalar sunuyor.

Dört parçaya bölünmüş işgal altındaki Kürdistan’da bugün 30 milyon civarında Kürdün yaşadığını yazan GEO dergisi, Kürtlerin dört parçada süren özgürlük mücadelesini “Siyasal rüyaları bir gün bir büyük bağımsız birleşik Kürdistan” kurma fikrinden doğuyor” şeklinde tanımlıyor. Bir gün büyük bağımsız birleşik Kürdistan’ın kurulması durumunda gücü, kaynakları ve sorunlarının ne olacağını soran dergi, zengin su ve petrol yatakları üzerinde bulunan Kürdistan’ın geleceği ile ilgili ilginç sorular soruyor…

Hint Avrupa halklarından biri olan Kürtlerin Kürdistan toprakları üzerinde ilk çağlardan beri yaşadığını kaydeden dergi, Kürdistan topraklarının 1639’dan beri Osmanlı imparatorluğu ile Pers İmparatorluğu arasında bölündüğünü belirtiyor ve bu tarihten beri Kürtlerin kendilerinin yaşadığı toprakların bütünlüğünü savunduğunu ifade ediyor. GEO, Büyük Kürdistan Projesi’nin ise 19’uncu yüzyılın sonlarında doğduğunu belirtiyor.

KÜRTLER ASLA MÜCADELEDEN VAZGEÇMEDİLER

Birinci dünya savaşının ardından Osmanlı devletinin yıkılması ile birleşik güçlerin 1920’de bir Kürt devletinin kurulmasını öngördüklerini belirten dergi, fakat bunun hiçbir zaman gerçekleşmediğini ve Kürtlerin 1923’te Türkiye, İran, Suriye ve Irak’ın egemenliği altına alındıklarını yazıyor. Dergi “Bu tarihten 85 yıl sonra bile Kürtlerin yaşadığı Kürdistan toprakları hala sınırları resmi olarak tanınmayan mitik bir toprak olarak ve Kürtler ülkesiz bir halk olarak kaldı. Kimlikleri inkar edilen Ortadoğu’daki bu 30 milyon civarındaki halk siyasi ve kültürel haklarını kabul ettirmek için bu baskıcı merkezi devletlere karşı sürdürdükleri mücadeleden vazgeçmediler” ifadelerini kullanıyor.

ON ANAHTAR TARİH

Kürtlerin yaşadıkları coğrafya, dilleri, dinleri ve bayrakları ile ilgili de kısa bilgiler veren GEO, Kürtler için hayati anlam taşıyan on anahtar tarih veriyor. Milattan önce 7’inci yüzyılda MED İmparatorluğu’nun kurulması ile bu tarihi başlatan dergi: 1171-1250 Eyyubiler dönemi, 1639 Kürdistan topraklarının ilk kez bölünmesi, 1920 Sevr Antlaşması’nın imzalanması, 1923’te Lozan Antlaşması’nın imzalanması ve Kürtlerin Türkiye, İran, Suriye ve Britanya’nın egemenliğindeki Irak’ın egemenliğine alınması...

Dergi, bunu takiben 1946’da Mahabad Kürt Cumhuriyeti’nin kurulması, 1961’de Irak’ın egemenliği altındaki Kürtlerin Mustafa Barzani önderliğinde isyanı, 1984’te Türkiye’de PKK’nin silahlı mücadeleyi başlatması, 1991’de birinci Körfez savaşı, 1999’da Öcalan’ın yakalanması ve 2003’te ikinci Körfez savaşının başlamasını Kürtler tarafından hayati önemdeki tarihler olarak seçmiş.

BÜTÜN KÜRTLER BİRLİKTE MÜCADELE ETMELİ

Güney Kürdistan’daki Yerel Hükümeti “Kürtlerin bağımsızlığı yolunda bir devletin embriyonu” olarak ifade eden dergi, Güney Kürdistan bölümünde Kürtlerin Saddam rejimine karşı verdiği mücadeleyi ve geldikleri noktayı özetliyor. Bazı Kürt siyasetçilerle yapılan görüşmelere de yer verilen dosyada Kürt siyasetçi Mele Bakhtiyar’ın şu sözlerine yer veriliyor: “Bizim Irak’taki zaferimiz büyük Kürdistan sorununu yeniden gündeme getiriyor. Fakat bunu talep etmek bölgedeki devletlere savaş ilan etmek ve bizim otonomimiz için intihar anlamına geliyor.”

SAVAŞTAKİ REFAH ADASI

Bu bölümde Güney Kürdistan’ın ekonomik olarak gelişimini de ele alan yazılarda Güney Kürdistan’ın çevresindeki ülkelerle ticari ilişkileri de irdeleniyor. GEO Güney Kürdistan’ı “savaştaki bir ülkede bir refah adası” olarak tanımlıyor. Bu arada Kerkük’ün Kürtler için son derece önemli ve stratejik bir öneme sahip olduğuna dikkat çeken dergi, Kerkük’ün Kürtlerin elinden alınması tehlikesine de dikkat çekiyor. 2004 anayasasının Kürtlere kendi topraklarındaki petrolü kullanma hakkını yasakladığını vurgulayan dergi, Kerkük’teki petrol kuyularının da diğerleri gibi Güney Kürdistan Yerel Hükümetine değil Irak’a ait olduğunun altını çiziyor.

KÜRDİSTAN’IN BÜYÜK PARÇALARINA YER VERİLMİYOR

Özellikle Irak ve Suriye Kürtlerine yer veren derginin Kürtler dosyasında, genel anlatımlar ve satır araları dışında Kürdistan’ın coğrafya ve nüfus olarak en büyük alanları olan Türkiye ve İran Kürdistan’ından ayrıca söz edilmemesi de dikkat çekiyor. Türkiye Kürtlerine ayrıldığı izlenimi veren sadece iki cümlelik bir fotoğraf altı haber göze çarparken, burada yayınlanan kadın gerilla fotoğrafında “Büyük Kürdistan Savaşçıları Dağlara Sığınıyor” başlığı dikkat çekiyor.

SURİYE’DE HALA 400 BİN KÜRDÜN VATANDAŞLIĞI YOK

Suriye’de ise Kürtlerin zengin topraklar üzerinde yaşadığını vurgulayan dergi, buna karşın Kürtlerin kendi topraklarında haklarının ellerinden alındığını ve kuşaklar boyu bu topraklarda yaşayan Kürtlerin ülkesiz ve bütün haklarından mahrum olduğunu aktarıyor. Hala 400 bin Kürdün Suriye vatandaşlığının ve kimlik kartlarının bile olmadığının altını çizen dergi, Kürtlerin bütün kültürel ve siyasal haklardan mahrum bırakıldığını kaydediyor.

Suriye’de Kürtlerin kendi dillerini öğrenme ve ulusal bayramları Newroz’u kutlamalarının bile yasak olduğunu yazan dergi, Kürtlerin legal olarak siyaset yapabilecekleri hiçbir partilerinin ve hiçbir haklarının olmadığını sayfalarına taşıyor. Suriye’deki Kürtlerin bütün siyasi partilerinin ülkede yasak olduğuna yer veren dergi devletin Kürtler üzerinde terör estirdiğini tanıkların anlatımları ile aktarıyor. GEO, Suriye Kürdistanı’nda yaşayan Bayiz isimli Kürdün şu sözlerini aktarıyor “PKK burada çok büyük işler yaptı. Fakat o daha ziyade Türkiye Kürdistan’ının otonomisine yönelmiş durumda. Iraktakilere gelince onlar da tamamen kendi işleri ile meşguller.”

GEO’daki haber analiz ve makaleler gazeteci Olivier Piot’nun imzasını taşırken çarpıcı Kürdistan fotoğrafları da Julien Goldstein’in imzasını taşıyor.


ANF NEWS AGENCY