29 Ekim

[Siyabend]

Cumhuriyet Bayramı

Kızılay Haftası


1863 - İsviçreli Henri Dumant Kızılhaç'ı kurdu.

1913 - Pilot Salim Rasıt, Yzb. Kemal ile birlikte Bleriot ile Kırklareli-Yeşilköy uçuşunu yaparken, sis yüzünden bilmeden Marmara'yı ilk defa geçtiler ve Manyas'a indiler. Ertesi gün Bandırma üzerinden tekrar Marmara'yı geçti.

1919 - Fransızlar, Güneydoğu'da İngiliz işgal kuvvetlerinin yerini aldı ve Antep'e girdi.

1922 - TBMM Hükümeti, İtilaf Devletleri'ne Lozan Konferansı'nı kabul ettiğini bildirdi.

1923 - Cumhuriyet ilan edildi. Mustafa Kemal Paşa cumhurbaşkanı seçildi.

1924- Milletler Cemiyeti Konseyi'nde, Türk-Irak sınırı, Musul'u Irak´ta bırakacak biçimde saptandı.

1927- Irak'ta yapılan kazılarda, Ur kenti yakınlarında 5 bin yıl öncesine ait olduğu belirlenen bir molekül takımı bulundu.

1927 - Ankara Etnoğrafya Müzesi Atatürk Heykeli açıldı.

1929 - New York Borsası'nda hisse senedi fiyatları hızla değer kaybetti. Tarihe Kara Salı olarak geçen bugün, aynı zamanda 1929 Büyük Bunalımı olarak bilinen ve 1939'a kadar süren dünya ekonomik krizinin de başlangıcını oluşturdu.

1936 - Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında Eribe Hanım paraşütüyle yere çakılarak öldü. Eribe Hanım tayyareci Vecihi'nin kızıydı.

1937 - Ankara yeni gar binası hizmete açıldı.

1938 - Kuleli Askeri Lisesi öğrencileri, vapurla Dolmabahçe önünden geçerken hep bir ağızdan İstiklal Marşını söyleyerek Atatürk'ü selamladılar.

1954 - Dr.Hikmet Kıvılcımlı Vatan Partisi'ni kurdu.

1956 - İsrail ordusu Mısır sınırını geçti, Sina yarımadasını işgal etti.

1960 - Milli Birlik Komitesi'nin 147 öğretim üyesini görevden almasına tepkiler sürüyor. Ankara Üniversitesi Rektörü Suut Kemal Yetkin istifa etti.

1961 - "Devrim" adıyla üretilen ilk Türk otomobil Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e hediye edildi. "Devrim"in deneme sürüşü, yetersiz benzin konulması yüzünden başarısızlıkla sonuçlandı.

1968 - Milano'da düzenlenen kısa metrajlı film gösterisinde Türkiye'den "Ebru" adlı film "liyakat diploması" aldı.

1971 - Avam Kamarası, İngiltere'nin Ortak Pazar'a girmesini onayladı.

1975 - İran şahı ve eşi Ankara'ya geldi.

1978 - Sağcılar, Tokat'ta solcuların gittiği kahveyi taradı, 3 kişi öldü. Aynı gün MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş Almanya'da ülkücülere yaptığı konuşmada "Bize açıkça katil derlerse ağızlarını yırtarım" dedi.

1979 - İstanbul Paşakapısı Cezaevi'nde ayaklanma çıktı. 523 tutuklu 12 gardiyanı rehin aldı.

1979 - Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü Yaşar Nabi Nayır'a verildi.

1983 - Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) Genel Başkanı Turgut Sunalp "Faşizm komünizm kadar tehlikeli değildir" dedi.

1987- Cumhuriyetin 64. yılında yerli yapım F-16 uçağı uçtu

1996 - Sivas'ta Çarşı Karakolu önünde gerçekleştirilen bombalı intihar saldırısında 3'ü polis 4 kişi öldü.

1998- THY'nin Adana-Ankara seferini yapan Boeing 737 tipi uçağı, 33 yolcu ve altı kişilik mürettebatıyla kaçırıldı. Uçağı kaçıran Erdal Aksu ölü ele geçirildi. Aksu'nun Diyarbakır'da 4 öğretmeni katletmekten aranan bir terörist olduğu belirlendi.

1998- Amerikalı astronot John Gleen 36 yıl aradan sonra 77 yaşında, Discovery mekiğiyle yeniden uzaya gitti.

1998- Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkiye, Hazar ve Orta Asya petrollerinin batı pazarlarına Bakü-Tiflis- Ceyhan ana petrol boru hattıyla ulaştırılmasına ilişkin Ankara Deklarasyonu'nu imzaladılar.


Doğanlar:
* Döneminin önemli kadın yazarı ve ilk çevirmen Fatma Aliye Hanım 1864'te
* Nazilerin propaganda bakanı Joseph Goebbels 1897'de,
* Ressam Tural Erol 1927'de,
* Füruzan 1935'de,
* Şarkıcı Ayla Algan 1937'de,
* Müjdat Gezen 1943'te doğdu.


Ölenler:
* Ansiklopedi yazarı D'Alembert 1783'te,
* "Muhayyelat" yazarı Aziz Efendi 1789'da,
* Ünlü Amerikan gazetecisi Joseph Pulitzer 1911'de,
* Fransız yazar Anatole France 1924'te,
* Şair ve yazar İbrahim Alaattin Gövsa 1949'da,
* Türkiye İşçi Partisi kurucularından sendikacı Rıza Kuas 1981'de hayata veda etti.