Akademi

[Siyabend]

Sanat, edebiyat, bilim ve öğretim kurulu.

M.Ö. IV. yy. da büyük Yunan filozofu Eflatun'un izinde giden bütün aydınlar Akademos adlı güzel ve ba­kımlı bahçelerde toplanırlardı. Akademos Atina yakınlarında, çevresi surlarla çevrili ağaçlık ve sulak bir dinlenme yeriydi. Böyle bir nedenle, Eflatun'un kurduğu felsefe okulunun adı akademi oldu.

Bugünkü anlamıyla akademi bilim, sanat ve edebiyatta ilerlemeyi, gelişmeyi sağlamak amacıyla kurulmuş bir topluluk veya bir okuldur. Ptolemaios'un İskenderiye'de kurduğu müzeyi bu anlamda bir akademiye ilk örnek olarak gösterebiliriz. Gerek doğunun gerek Eski Yunan'ın bütün ünlü bilginleri İskenderiye Okulu da denilen bu bilim yuvasında toplanmışlardı. Bu müze, ünlü İskenderiye kitaplığının da kaynağı olmuştur. Bizanslılarda (IX. yy.), bilimi yaymak üzere ilk akademiyi Bardan kurmuştu. Bu bilimler enstitüsüne devlet yardım ediyordu. Rönesansla birlikte akademiler de çoğaldı. İtalya'da Antonio Becadelli Academia Pontaniana'yı (1433), Cosimo de Medici Academia Platonica'yı (1442) kurdular. Fransa'da ilk akademi 1635'te kuruldu: L'Academie Française.

Akademiler, hemen her yerde aynı zamanda birer yüksekokuldur. Bizde özellikle Güzel Sanatlar Akademisi bunun örneğidir. 1851'de kurulan Encümeni Dâniş, Cumhuriyet döneminde kurulan Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu ve Türk Hukuk Kurumu da akademi niteliğinde kuruluşlardır.

Yabancı ülkelerin çoğu sanat ve bilimle uğraşan akademilere sahiptir. Berlin Bilimler Akademisi, Belçika Krallık Akademisi, Londra Kraliyet Akademisi, Stockholm Kraliyet Bilimler Akademisi, San Luca Roma Akademisi, Polonya Bilimler Akademisi, Papalık Bilimler Akademisi, Türkiye'de Gülhane Tıp Akademisi, S.S.C.B. Bilimler Akademisi gibi.