367. İbni Abbas (r.a.) rivayet ediyor:
"Pişmanlık duyanı bekleyen tevbe, kendini beğenmişi bekleyen ise azaptır." [1176]
Peygamberimiz bu hadislerinde pişmanlığın kişiyi tövbeye götüreceğine, kişinin kendini beğendiğinden tövbeye yanaşmamasının da onu azaba maruz bırakacağını bildirmiştir.
Gerçekten de işlediği bir günahtan pişmanlık duyan kimse başka günahlara girme hususunda hassas olacağı gibi, o pişmanlığı kendisini eninde sonunda tevbeye götürür. Zaten pişmanlığın kendisi de bir tevbedir. Nitekim Peygamberimiz bir hadislerinde pişmanlığın tevbe olduğunu bildirmiş, [1177] başka bir hadislerinde de pişmanlığın günaha keffâret olduğuna dikkat çekmiştir. [1178]
İnsanın kaybedeceği hiçbir şey olmamasına rağmen, şeytanın hilesine kapılıp tövbe etmeyi gururuna yedirememesi de kendisini azaba götürür. Günahın hemen ardından pişman olarak tövbe edenle, tövbe etmeyenin akibeti bir âyette şöyle nazara verilir:
"Allah katında makbul olan tövbe o kimsenin tövbesidir ki, onlar cahillik edip kötülük işlerler de, çok geçmeden pişman olup tevbe ederler. İşte onların tövbesini Allah kabul eder. Allah her şeyi hakkıyla bilir ve her işini hikmetle yapar."
Bir sonraki âyette de ölüp gelip çattığında tövbe eden veya tövbe etmeden ölen kimseler için acı bir azap hazırlandığı haber verilir. [1179]