Kalbi 1 Hastalık Tecessüs

[Newroz]

Tecessüs'ün kelime anlamı herhangi bir şeyin iç yüzünü, gizli tarafını, kusurunu araştırma, araştırma merakına denir.

Tecessüs kelimesi Kur'an-ı Kerim'de sadece bir ayette geçmektedir.

" Ey iman edenler! Zandan çok kaçının Çünkü zannın bir kısmı günahtır Tecessüs etmeyin (birbirinizin gizli yönlerini araştırmayın) Kiminiz de kiminizin gıybetini yapıp arkasından çekiştirmesin Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz O halde Allah 'tan korkun Şüphesiz Allah, tövbeyi çok kabul edendir, çok esirgeyicidir " (el-Hucurât, 49/12)
Yüce Allah bu ayette, imân sahibi olan kişilere seslenmekte ve onlardan, zararlı olan üç şeyden uzak durmalarını istemektedir Bu üç şey; kötü zan, tecessüs (birbirlerinin kusurunu araştırma) ve gıybet (dedikodu) dir
Görüldüğü gibi tecessüs, Kur'an'da menedilen, yasaklanan şeylerden biridir Aynı zamanda burada bir nevi, müminin vasıfları belirtilmekte, mümin tanıtılmaktadır

Buna göre müminler, kötü zan, tecessüs ve gıybetten uzak dururlar Bu gibi güzel özellikleriyle diğer insanlardan farklı olurlar
Resulullah (sas) de, tecessüsü men etmiş, inanan insanlara bundan uzak durmayı tavsiye etmiştir

Böylece tecessüsün zararlı ve kötü bir şey olduğunu haber vermiştir Bu konuda rivâyet edilen bazı hadisler şöyledir:

Zandan kaçının Çünkü zan, sözlerin en yalanıdır Tecessüste bulunmayın, birbirinizin içyüzünü araştırmayın, birbirinizin sözlerine kulak kabartmayın, birbirinizle yarışmayın, birbirinizi çekememezlik etmeyin, birbirinize karşı buğzetmeyin, birbirinize sırtınızı dönmeyin ve ey Allah'ın kulları kardeşler olun"
" İnsanların ayıplarının peşine düşersen, şüphesiz onları fesada uğratırsınız"

başka bir hadiste ise "Ey dili ile inanıp, iman kalbine işlemeyenler topluluğu, müslümanları gıybet etmeyiniz Onların ayıplarını araştırmayınız Kim onların ayıplarını araştırırsa Allah da onların ayıplarını araştırır Allah kimin ayıbını araştırırsa onun evinin içinde dahi ayıbını açar perişan eder"
"Kim hürmeti düşecek, şerefinden noksanlık olacak bir yerde müslümana yardımcı olmaz, onu yalnız bırakırsa Allah da yardımını istediği yerde onu yalnız bırakır Kim şerefinden kaybedeceği, saygısının azalacağı bir yerde müslümana yardımcı olursa, yardımını istediği yerde Allah ona yardımcı olur"

Bir adam Abdullah İbn Mes'ud'a gelerek falancanın sakalından rakı damlıyor" dedi ibn Mesûd ise ona şu şekilde cevap verdi: "Biz tecessüs etmekten nehyolunduk Ancak açığa vurduğu zaman, onu yakalayabiliriz" Mücâhit de, Birbirinizin kusurunu araştırmayın" ayetinden maksat "açığa çıkanı alın, gizli kalanı bırakın, demektir" diye bu hususta açıklamada bulunmuştur.

Bu hadislerden de anlaşıldığı gibi insanın hiç bir şekilde çiğnenemeyecek ve dokunulamayacak olan şerefi, haysiyeti, hak ve hürriyetleri vardır Bunlardan biri de, gizli hususların araştırılmamasıdır İslâm dini, bu şekilde fevkalâde mükemmel bir tarzda fertlerin haklarına riâyet etmeyi emretmiştir

İslâm'da insana, insan olma onuruna yakışır bir şekilde davranma emredilirken, onun hiç bir şekilde taciz edilmesine izin verilmemiştir.