Kürt tarih bilincinin gelişmesi açısından önemli araştırmalara imza atan İlhamı Yazgan’ın ‘Tarihin Akışında Kürtler’ kıtabı yayımlandı. 22 bölümden oluşan kitabın her bölüm birçok tarihsel resim, belge ve çizimle destekleniyor.
GÜNAY ASLAN
Araştırmacı-Yazar İlhami Yazgan’ın ‘Tarihin Akışında Kürtler’ kitabı yayımlandı. Uluslararası alanda Kürtlerle ilgili yapılmış olan kimi araştırmaların gün yüzüne çıkarıldığı kitapta, Kürtlerin tarih içindeki izlerine; kültürel değerleri, bilimsel aktiviteleri ve biyolojik özelliklerine yer veriliyor.
Zer Yayınları’nca basıl kitap Kürt tarihi açısından zengin araştırmaları içeriyor... İsveç’te yaşayan önemli araştırmacı-yazarlarımızdan Rohat Alakom’un önsözüyle yayımlanan Tarihin Akışında Kürtler, 22 bölümden oluşuyor. Her bölüm birçok tarihsel resim, belge ve çizimle destekleniyor. Yazısı ve resimleriyle her bölüm okuru tarihin ayrı bir zenginliğine taşıyor. İçerik olarak zengin, estetik açıdansa hayli başarılı olan ve 240 sayfayı bulan kitabın son bölümünde ise ilgilisi için hazırlanmış geniş bir ‘kaynakça’ ya yer veriliyor. Tarihin Akışında Kürtler, ‘Yayımlanmamış Bir Mektubun Öyküsü’ ile başlıyor. Kürt Prensi Bedirhan Bey’in Nizip Savaşı’na katılıp katılmadığını soran mektup kadar mektubun öyküsü de ilgi çekiyor. Alman generali Helmut Von Molke’nin bir makalesinde yer verdiği mektup, tarihte yaşanan önemli olaylar ve yaşayan önemli şahsiyetler hakkında önemli bilgiler veriyor.
Şerefname’nin serüveni...
‘Yayımlanmamış Bir Mektubun Öyküsü’nü, ‘Kürt Tarihi Şerefname’nin Batı Serüveni’ izliyor. Yazgan, Kürt tarihçisi Şerefxan’ın Kürtlerin ve Kürdistan’ın tarihini anlatmak amacıyla kaleme aldığı Şerefname’nin batı kütüphanelerine nasıl ulaştığı, batılı oryantalistlerin eline nasıl geçtiğini geniş bir çerçevede anlatıyor. ‘Amerikalı Misyonerlerin Kürdistan’a Girişi’nden tutan da ‘Kürtlerin Da Vinci’si’ne kadar birçok konuda yapılmış tarih çalışmaları kadar, Kürtlerin biyolojik özellikleri ve muhasabe -hesap yapma- yeteneklerine de yer verilen kitapta ayrıca Amid’ten Çemizgezek’e kadar birçok eyalet ve sancağın ‘kanunname’leri de yer alıyor. Kitabı daha hazırlık aşamasındayken okumuş ve etkilenmiştim. Birçok tarihi olay ve şahsiyetin yanı sıra ilgimi en çok çeken Kürtlerin Parmakla Hesap Yapma Metodu oldu. Kürtler ellerini hesap makinesi gibi kullanıyor, hesap kitaplarını parmaklarıyla yapıyorlarmış. Bu konu ilk defa 1932 yılında gündeme gelmiş. Almanya’da yayımlanan Umschau adlı aylık bilim ve teknik dergisi konuya geniş yer vermiş. Albert Katz isimli bir Alman araştırmacını makalesi bu konuda geniş yankı yaratmış ve kimi okur mektuplarıyla da konu daha bir aydınlanmış. Doğrusu Kürtlerin geliştirmiş oldukları bu yöntem çok etkileyici. Bu bölümün okurların da çok ilgisini çekeceğini düşünüyorum. Tarihin Akışında Kürtler kitabının hak ettiği ilgiyi göreceğine de inanmak istiyorum.
Zira, Eski Kürt Hikayeleri, Batılı Gezginlerin Seyahatnamelerinde Kürtler ve Kürdistan Kartalı Yado kitaplarıyla tanıdığımız İlhami Yazgan dostumun bu son çalışması hayli önemli. Her kitaplıkta olması gereken bir kitap. Tarihin Akışında Kürtler, tarihi öğrenmesi engellenmiş Kürtlere önemli bir hizmet sunuyor. Kürtlerin de bu çabaya sahip çıkması gerekiyor.
Kürt tarih bilincinin gelişmesi açısından önemli araştırmalara imza atan Yazgan’ı bu çabasından ötürü kutluyor, başarılarının devamını diliyorum. Kitabı Zer Yayınları ve http://www.pirtuk.eu adresinden edinmek mümkün.